Blog

On yıllardır İndus yazısını inceleyen bir bilim insanı ve yazar olan Iravatham Mahadevan’dan bir dizi İndus mührü. C: Florida Teknoloji Enstitüsü

Coğrafi olarak diğer ikisinden daha büyük olan İndus uygarlığı, milattan önce 3.300’den başlayarak şimdiki Pakistan ve Hindistan’da ortaya çıktı. İndus uygarlığı tek tip ağırlıklar ve ölçüler, yetenekli zanaatkarlar, çok yönlü bir ticaret ve ticaret sistemi ve iletişim için 500’den fazla sembol ve işarete sahipti.

Ancak on yıllardır bilim insanlarının kafasını karıştıran ve bu uygarlık hakkında daha fazla bilgi edinmesini zorlaştıran bir soru vardı. Bu karakterler bir dil miydi yoksa piktogramlara mı benziyordu? Bazı uzmanlar İndus yazıtlarında bulunan sağdan sola yazıyı tercüme etmeye başlasa bile, uzmanlar arasında çok az fikir birliği var.

“Derin Öğrenmeyi Kullanarak İndus Vadisi Eserleri Eski Dilleri Dijitalleştirme ve Arşivleme (ASDA)” ile Ulusal Beşeri Bilimler Vakfı’ndan aldığı yeni bir hibe sayesinde şu anda bu araştırmayla ilişkili olan bilgisayar bilimi profesörü Debasis Mitra, “Bu henüz sonuca ulaşmamış bir tartışma.” diyor.

Yüksek lisans tezini yenisavunan lisansüstü öğrenci asistanı Deva Atturu, Mitra’nın hibe destekli araştırmayı yürütmesine yardımcı oluyor. Sadece bu ay, o ve Mitra, Atturu’nun çalışmalarını sundukları Chicago Üniversitesi’nden 2024 Güney Asya Arkeoloji Konferansı’na sanal olarak katıldılar.

Üzerinde çalıştıkları yazılar, dolar işaretleri ve ticari işlem görüntülerinin eşdeğeri gibi bir dizi sembol olabilir veya bu semboller, konuşma seslerini temsil eden tek tek harfler veya harf grupları olan grafikler olabilir.

Mitra, “Her iki tarafın da çok güçlü argümanları var.” diyor.

Mitra’nın amacı, tartışmayı çözmekten ziyade, İndus uygarlığının eski dilini tanımlamak ve dijitalleştirmek için bir makine öğrenme algoritması geliştirerek çözecek olanları desteklemek. Dijitalleştirilmiş verilerin azlığı, Mitra’nın ele almayı umduğu bir sorun. 

Süreç, İndus mühürlerinin 1.000’den fazla fotoğrafından oluşan bir veri kümesinden, kodlanmış grafik dizilerini çıkarmak için bir otomatik komut dosyası tanıma (ASR) sistemi kullanıyor. İki aşamalı yapay sinir ağları kullanan ASR, grafemleri tespit etmede yüzde 88 başarı elde etti.

Yine de süreç zorlu geçti. Çoğu zaman makine öğrenimi sistemi, temel olarak eğitmek için büyük miktarda veri girerek güçlendirilir. Ancak bu durumda girilecek fazla veri bulunmuyor. Eldeki veriler de bazen “tartışmalı” veya bozuk olabiliyor.

Mitra, “Tıbbi görüntüleme üzerinde çalışıyorum ve bazı zorluklar benzer” diyor.

Mitra, yeni veriler üretmeye çalışmak veya başka bir yaklaşımın daha iyi çalışıp çalışamayacağını görmek için projeye farklı makine öğrenimi öğeleri uyguluyor. Ve ayrıca Mitra, makine öğrenimi projesini sunma fırsatı bulduğu Milwaukee’deki Wisconsin Üniversitesi’nin ev sahipliğinde geçen Yıllık Güney Asya Konferansı gibi, genellikle bilgisayar bilimcileri için planlanmayan konferanslarda da kendini buluyor.

Bunlara katılmak, onu daha fazla veri elde edebileceği arkeologlarla temas halinde tutmayı sağlıyor. “Bu konferanslara gidiyorum ve onlarla konuşmaya çalışıyorum.”

Ayrıca Hindistan’daki Hindistan İstatistik Enstitüsü’nden öğrencilerin yardımını da alıyor. Birlikte ilerleme kaydediyorlar. Bazı motifleri ve grafikleri dijitalleştirebilir ve veri miktarına bağlı olarak bir komut dosyası bile oluşturabilirler. Bunu yapmak ve bir veritabanına almak, ilk hibe finansmanının amacı.

Bir sonraki aşama mı? Alandaki arkeologların, buldukları bir metnin veya sembollerin telefon ile fotoğrafını çekmesi, ve dijitalleştirmasi için veritabanına yönlendirmesine olanak tanıyan bir sistem oluşturmak.

Ülkesinin tarihindeki büyük medeniyetlerden birini aydınlatmaya ve daha iyi anlamaya yardımcı olmak için tasarlanması, Mitra’ya motivasyon katıyor.

Mitra, “Bu benim tarihimin bir parçası, bu yüzden bunun için ekstra motivasyonum var. Ve açıkçası Hintli öğrencilerin de aynı sebepten dolayı çok ilgilendiklerini görüyorum. Ancak ilk atılımlardan biri, Hindistan’a yoğun ilgi duyan birkaç Amerikalı öğrenci tarafından yapıldı ve bazları daha sonra Hindistan’ı ziyaret ettiklerini söyledi.” diyor.

Florida Institute of Technology. 22 Mart 2024.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >