Blog

Ken Dark, zamanın Anglo-Sakson yöneticilerine değerli ve süslü mezar hediyeleriyle ayrıntılı mezarlar verilirken, Hıristiyan İngilizlerin bunu bir pagan uygulaması olarak görmüş olabileceğini söylüyor.

Bunun yerine, İngilizler krallıklarını sıradan Hıristiyan mezarlarının yanında taş yazıtsız basit mezarlara mezar eşyaları olmadan gömmüş gibiydi. Kraliyet mezarlarının çoğu dikdörtgen bir hendekle çevriliydi ve muhtemelen o zamandan beri çürümüş bir çitle çevriliydi.

Şu anda İspanya’daki Navarra Üniversitesi’nde bulunan Dark, Royal Society of Antiquaries of Ireland Dergisi’nde bu ay yayımlanan çalışmanın yazarı.

Dark, “Kraliyet mezarları çok standartlaştırılmıştı. Sıradan mezarlar gibi bazı varyasyonları var – bazıları daha büyük, bazıları daha küçük, bazılarının ortasında sadece bir mezar varken, diğerlerinde iki veya üç mezar var.” diyor.

Roma Sonrası Britanya

Britanya’daki Roma egemenliği, MS 43’ten, imparator Claudius yönetimindeki bir Roma istilasının ardından, son Roma birliklerinin Roma İmparatorluğu’ndaki iç isyanlar ve Germen kabilelerinin istilaları sırasında Galya’ya (modern Fransa) geri çağrıldığı yaklaşık MS 410’a kadar sürdü. (Roma generali Julius Caesar, MÖ 55 ve MÖ 54’te güney İngiltere’yi işgal etti, ancak kalıcı bir Roma egemenliği kurmadı.)

5. ve 7. yüzyıllar arasında, Hristiyan İngilizler, şu anda Batı İngiltere ve Galler olarak bilinen yerleri, Hristiyan Roma geleneklerini sürdürmeye çalışan küçük krallıkların bir parçası olarak yönetti. Aynı dönemde, pagan Germen kabileleri ülkenin doğu kısımlarını işgal etti ve yerleşti.

Çoğu tarihçi Arthur’un aslında var olmadığını düşünmesine rağmen, sözde İngiliz ve Hıristiyan olan Kral Arthur’un efsaneleri bu dönemde geçiyor. (Ancak Dark, bu isimde gerçek bir kişinin veya kurgusal bir kahramanın altıncı yüzyıl kadar erken bir tarihte ünlü olduğunu öne sürüyor, çünkü Dark’ın önceki çalışmaları İngiliz ve İrlandalıların kraliyet aileleri arasında “Arthur” adının kullanımında ani bir artış olduğunu öne sürmüştü.)

Dark, uzun süredir devam eden bir arkeolojik gizemi ele almak için araştırmasına başladı: birçok İngiliz kralının bu dönemde yaşadığı biliniyor olsa da, mezarlarının neredeyse hiçbiri bulunamamıştı.

Bu çalışmaya kadar Galler’in kuzeybatısında keşfedilen bu dönemden yalnızca bir İngiliz kralının mezarı biliniyordu; bir mezar taşı üzerindeki bir yazıt, oraya gömülen kişinin adını Catamanus (Galce’de Cadfan) olarak belirtiyor ve onun bir kral olduğunu (Latince’de rex) bildiriyor.

Dark, “Ancak Cadfan, ölümünden önce bir keşiş olmak için krallıktan emekli olmuş olabilir ve yazıttaki ifade, mezarının bir keşiş statüsü nedeniyle anıldığını ima ediyor.” diyor.

Bu arada, İngiltere’nin doğu kıyısına yakın Sutton Hoo’daki ünlü tekne cenazesinde de dahil olmak üzere, döneme ait en az dokuz Anglo-Sakson hükümdarın mezarı bulundu.

Kraliyet mezarları

Gizemin çözmek için Dark, Britanya ve İrlanda’nın batısında bu döneme ait binlerce mezar alanında daha önce yapılmış arkeolojik çalışmaları gözden geçirdi.

Çalışması, İngiliz kraliyet mezarlarının erken Hıristiyan mezarlıklarına yerleştirildiğini gösteriyor; ve yüksek statülü kişilerin mezarları olarak işaretlenirken, süslü pagan mezarlarına kıyasla çok mütevazı görünüyorlar ve hiçbirinde oraya kimin gömüldüğünü belirten yazıtlı taşlar yok.

Dış muhafazaların boyutu değişiyor ve bazılarında en fazla dört mezar bulunuyor, ancak bunlar tipik olarak yaklaşık 4 ila 9 metre genişliğinde ve en fazla 9 metre uzunluğunda.

Dark, “Hepsi aynı olan bir sürü mezarımız var ve bu mezarların küçük bir azınlığı diğerlerinden daha yüksek statüde olarak işaretlenmiş. Başka olası aday olmadığında, bu bana bunların ‘kayıp’ kraliyet mezarları olduğu için oldukça iyi bir argüman gibi görünüyor.” diyor.

Cornwall kıyısında, uzun süredir Roma sonrası İngiliz kraliyeti ve Kral Arthur efsaneleriyle ilişkilendirilen müstahkem bir yarımada olan Tintagel’deki bir bölgede, erken bir Hıristiyan mezarlığındaki beş İngiliz kraliyet mezarı olduğu düşünülen şey başka bir biçim alıyor.

Muhtemelen İrlanda kraliyet mezarlarının da “ferta” adı verilen tümülüslerle kaplı olması nedeniyle, her biri bir tümülüsle kaplıydı. (Roma sonrası İngilizlerin Kelt İrlanda ile güçlü bağları vardı; eski İrlandalı ve İngilizlerin her ikisi de Kelt kökenliydi ve benzer dillere sahipti.)

Ancak kraliyet mezarlarını, genellikle dikdörtgen, ancak bazen dairesel olan bir muhafazanın ortasına yerleştirme modeli, Roma Britanyası’nın sonlarında Hıristiyanlar tarafından geliştirilen bir gömme tarzı gibi görünüyor.

Dark, “Kapalı mezar geleneği, doğrudan geç Roma gömme uygulamalarından kaynaklanıyor. Ve bu, onları Britanya’da bulundurmamızın iyi bir nedeni ama İrlanda’da değil – çünkü Britanya Roma imparatorluğunun bir parçasıydı ve İrlanda değildi.” diyor.

Daha önceki araştırmalar, kapalı mezarların kraliyet ailesinden ziyade yüksek sosyal statüye sahip insanları barındırdığı düşünüldüğünü belirtmiş olsa da; arkeologlar, kraliyet mezarlarının toprak yığınlarıyla kaplanmasını veya taş üzerine yazıtlarla işaretlenmesini bekliyorlardı. Dark, “Ama bu gömme biçiminin özellikle kraliyete ait olduğunu ileri sürüyorum.” diyor.

---

Live Science. 26 Mart 2022.