Blog

Primat atalarımız ağaç tepelerinde gezinirken dengelerini sağlamak için kuyruklarını kullanıyorlardı, fakat yaklaşık 25 milyon yıl önce fosil kayıtlarında kuyruksuz maymunlar belirmeye başladı. İnsanlar gibi bazı primatların kuyruklarını nasıl ve neden kaybettikleri konusu büyük oranda bir gizem ancak yeni bir çalışma, tek bir genetik mutasyonun bu ani değişimden sorumlu olabileceğini ileri sürüyor.

NYU Grossman Tıp Fakültesi’nin lisansüstü öğrencisi olan çalışma ortak yazarı Bo Xia, “‘Kuyruğum nerede?’ sorusu küçüklüğümden beri kafamda dolanıyor.” diyor. Xia, insanlar ile bazı maymunların omurgalarının ucunda yer alan küçük üçgen bir kemik olan kuyruk sokumu kemiğini yaraladıktan sonra bu soruyu incelemek adına daha fazla motive oldu. “İyileşmem bir yılımı aldı ve bu durum kuyruk kemiği hakkında düşünmem için beni teşvik etti.”

İnsanların kuyruklarını nasıl ve neden kaybettiklerini öğrenmek isteyen Xia ile meslektaşları, embriyonik gelişimin belirli genlerin açılıp kapatıldığı erken safhalarını incelediler. Bu genler iskeletin farklı kısımlarının oluşumunu kontrol ediyordu.

ZME Scienceadlı derginin yazarı Tibi Puiu, “Bilim insanları diğer hayvanlardaki kuyruk gelişimi için önemli olan halihazırda 30 farklı gen tespit etmişlerdi.” diyor. Dolayısıyla çalışmanın yazarları, bir ya da iki genetik mutasyonun insanların kuyruklarını yok ettiğinden şüphelendiler. Kuyruksuz maymun ile insanlarda bulunan fakat maymunlarda yer almayan bir mutasyon bulabilmek amacıyla kuyruksuz maymunlara ait altı türün DNA’sı ile kuyruklu maymunlara ait dokuz türün DNA’sını karşılaştırdılar. Sonunda araştırmaları onları TBXT olarak adlandırılan bir gene yönlendirdi.

Mutasyonun kuyruk kaybı ile ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceğini görmek isteyen ekip, farelerin genetiğinde insanlarla aynı TBXT mutasyonuna sahip olmaları için değişiklik yaptı. Araştırmacılar genetik düzenlemeyi yaptıklarında birçok kemirgenin kuyruğu büyümezken diğerlerinin kuyrukları çok az büyüdü.

Cornell Üniversitesi’nden çalışmaya dahil olmayan Genetikçi Cedric Feschotte, “Tek bir mutasyonun kuyruklarımızın kaybından sorumlu olduğunu ispatlamak imkansız olsa da kesin delile hiç olmadığımız kadar yakınız.” diyor.

Keşif, atalarımızın kuyruklarını yavaş yavaş değil aniden kaybettiklerini gösteriyor; bu durum, bilim insanlarının fosil kayıtlarında rastladıkları ile uyum sağlıyor. Çalışmanın yazarları, mutasyonun 20 milyon yıl önce yaşamış tek bir maymunda rastgele ortaya çıktığını ve o maymundan yavrularına aktarıldığını varsayıyorlar. Belki de kuyruksuz olmak maymunlara rahatlık sağladı ve bu genetik mutasyon önü alınamaz bir şekilde yayıldı.

Missouri Üniversitesi’nden çalışmaya dahil olmayan Antropolog Carol Ward, “Bir şeyin tek bir ani olay ile yok olması gerçekten önemli çünkü milyonlarca yıl boyunca birbirini izleyen ve yavaş yavaş biriken minik değişimleri takip etmek zorunda kalmıyorsunuz.” diyor. “Bu durum, kuyruksuz maymunların bir anda ortaya çıktığını gördüğümüzde neden kuyruklarının olmadığını açıklayabilir.”

Smithsonian Magazine. 27 Eylül 2021.

Makale: Xia, B., Zhang, W., Wudzinska, A., Huang, E., Brosh, R., Pour, M., … & Yanai, I. (2021).The genetic basis of tail-loss evolution in humans and apes.bioRxiv.