Yapılan araştırmaya göre Neandertaller, doğurganlık oranlarındaki hafif bir düşüş nedeniyle yok olmuş olabilir.

Modern insanların en yakın akrabası olan Neandertallerin sonuncusu, yaklaşık 40.000 yıl önce Avrupa’dan kayboldu.

Önceki araştırmalar, hem Avrupa hem de Asya’daki tüm Neandertal nüfusunun en yüksek olduğu dönemde bile oldukça az olduğunu, toplamda en fazla 70.000 olduğunu tahmin ediyordu.

Bilim insanları uzun zamandır, modern insanların dünyaya yayılmasının, direkt olarak çatışma yoluyla, ya da dolaylı olarak hastalıkların yayılmasıyla Neandertallerin yok olmasına yardımcı olup olmadığını tartışıyor.

Paleoantropolog Silvana Condemi, “Neandertal popülasyonunun ortadan kaybolması heyecan verici bir konu. Binlerce yıl boyunca yaşamış ve çevresine çok iyi adapte olmuş bir insan grubunu ve daha sonra ortadan kaybolduklarını hayal edin.” diyor.

“Uzun süre boyunca, çok basit olarak Homo sapiens’in Neandertalleri öldürdüğü düşünülüyordu. Ancak bugün, genetik analiz sonuçları sayesinde, Neandertaller ile sapiensler arasındaki karşılaşmaların her zaman bu kadar acımasız olmadığını ve günümüzdeki insanlarda Neandertal kökenli genlerin bulunduğunu biliyoruz.”

Araştırmacılar, Neandertallerin neden ortadan kaybolduğunu araştırmak yerine onların ölümünün ‘nasıl’ azaldığını inceledi.

Bilim insanları, Neandertal popülasyonlarının nasıl azaldığını ve savaş, salgın hastalıklar, değişen yaşlardaki kadın ve erkekler arasında doğurganlık ya da hayatta kalma oranlarının azalması gibi çeşitli faktörlere cevap olarak zaman içinde yok olmalarını araştıran bilgisayar modelleri üretti.

Condemi, “Çok hızlı bir şekilde, beklenmeyen bir şey bulduk. Çok uzun bir süre içinde meydana gelen bu ortadan kaybolma, yıkıcı bir olay ile açıklanamaz.” diyor.

Modern insanların, Neandertalleri savaş ya da salgınlar yoluyla öldürdüğünü varsayan bilgisayar modelleri, bu faktörlerin Neandertalleri, modern insanların ve Neandertallerin Avrupa’da bir arada yaşadığı bilinen 4.000 ila 10.000 yıldan çok daha hızlı bir şekilde nesli tükenmeye yol açacağını buldu

Bilim insanları ayrıca, ne çocuk ne de yetişkin sağkalım oranlarındaki bir artışın veya doğurganlık oranlarındaki güçlü bir düşüşün, Neandertallerde görülen uzun süreli azalışın sebebi olmadığını ortaya çıkardı.

Bunun yerine, Neandertal yok oluşunun, 10.000 yıl içinde genç Neandertal kadınların (ilk kez anne olan 20 yaşından küçük kadınlar)doğurganlık oranlarında %2.7’lik bir düşüşle ve 4.000 yıl içerisinde bu aynı grupta doğurganlık oranlarında %8 azalma görülmesiyle mümkün olduğunu keşfettiler.

Condemi, “Neandertallerin ortadan kaybolması, muhtemelen en genç kadınlar arasındaki doğurganlıktaki hafif bir düşüşe bağlıydı. Bu, zamanla etkisi olan, kapsamı sınırlı bir olgu.” diyor.

Bu doğurganlık oranlarını düşüren çeşitli faktörler olabilir. Condemi, genç ve ilk kez anne adayları arasındaki gebeliklerin, ortalama olarak ikinci veya daha sonraki gebeliklerden daha riskli olduğunu belirtiyor.

“Hamileliğin sürdürülmesi için minimum kalori esastır ve gıdanın ve dolayısıyla kalorilerin azalması hamileliğe zarar verir.”

Neandertaller iklim değişikliği sırasında yok oldu. Çevresel dalgalanmalar gıdada hafif bir azalmaya yol açmış olabilir ve bu da doğurganlıktaki bir azalmayı açıklayabilir.

Condemi, önceki çalışmalar, modern insanlarda, ortalama doğum sayısının dünya kadınları arasında 1,3 seviyesine düşmesi durumunda, türümüzün 300 yıl içinde yok olacağını belirtti.

“Bu olası bir model değil, ancak sonuçlar çok hızlı gelişirdi!”

Live Science. 30 Mayıs 2019.

Makale: Anna Degioanni , Christophe Bonenfant, Sandrine Cabut, Silvana Condemi. 2019. Living on the edge: Was demographic weakness the cause of Neanderthal demise?. PLOS.

www.arkeofili.com