Blog

Yunanistan’ın Atina kentindeki Platon heykeli.

Antik metinlerde, orichalcum olarak bilinen tuhaf ve değerli bir metalden bahsediliyor. Bu mistik malzeme uzun süre hayali bir icat olarak görülmüştü – ta ki Akdeniz’de büyük bir orichalcum koleksiyonu keşfedilene kadar.

Orichalcum’un adı, Yunanca “dağ bakırı” anlamına gelen kelimeden türemiştir. Metalin en dikkat çekici referanslarından biri, Platon’un Atlantis efsanesinde yer alıyor. Platon’un Critias adlı diyalogunda Atlantis’in efsanevi kalesinin duvarlarının, sütunlarının ve zeminlerinin orichalcum ile kaplandığı ve bu kaplamanın yapıya “kızıl bir ışık” verdiği anlatılır. Platon, orichalcum’u “altından sonra en değerli metal” olarak tanımlar.

Orichalcum ayrıca, MÖ 1. yüzyıl yazarları Cicero ve Yaşlı Plinius gibi diğer antik metinlerde de yer alıyor. Genellikle kırmızımsı bir tona sahip olduğu söylenen bu metalin pirinç – bakır ve çinkonun bir alaşımı – olabileceğine dair birçok ipucu vardı. Ancak modern bilim ve arkeoloji sayesinde bu metalin gerçek kimliği birkaç önemli keşifle açığa çıktı.

Akdeniz’deki Orichalcum Külçeleri

2014 yılında bir dalgıç, modern Sicilya’daki antik Yunan kenti Gela’nın kıyılarında Akdeniz’de bir alaşım metalden yapılmış 40 külçe buldu. 2016 yılında yapılan ek araştırmalarda, ilk keşfe sadece 10 metre uzaklıkta 47 külçe daha bulundu. Bu iki külçe koleksiyonunun yaklaşık 2.500 yıl önce deniz tabanına batan aynı gemi enkazına ait olduğu anlaşıldı.

Bu ince ve uzun metal külçeler, bakır-çinko alaşımı olarak tanımlandı ve bu da onların antik orichalcum olduğunu akla getiriyor.

Antik Roma Paralarında Orichalcum

Bilim insanları ayrıca antik Roma sikkelerinde orichalcum’un varlığına dair kanıtlar buldu. Çoğu Roma dönemi sikkesi altın, gümüş, bronz veya bakırdan yapılmıştı. Ancak, 2019 yılında yapılan bir araştırma, Augustus (MÖ 23) ve Nero (MS 63–64) reformlarından sonra basılan bazı sikkelerin, yüzde 30’a kadar çinko içeren bakır-çinko alaşımından, yani orichalcum’dan yapıldığını gösterdi.

Orichalcum’un Gerçek Kimliği

Orichalcum, genellikle esrarengiz bir metal olarak tasvir edilse de, aslında pirinçten temel olarak farklı değil. Eski dönemlerde kullanılan bir pirinç türünü tanımlamak için kullanılan bir terimdi. Bununla birlikte, bu alaşımın bileşimi zamanla çinko, bakır ve yabancı maddelerin değişen konsantrasyonlarına göre değişiklik gösterdi.

Amerika’dan kimyager ve kimya tarihçisi Earle Radcliffe Caley, 1964 yılında yazdığı bir makalede, “Katı anlamda, orichalcum terimi tek bir alaşıma değil, ana bileşenleri bakır ve çinko olan bir alaşım sınıfına atıfta bulunmalı. Roma dönemine ait bu alaşımlar pirinç olarak adlandırılabilir, ancak modern pirinç türlerinden daha düşük oranda çinko içerir. Bu nedenle orichalcum, antik pirinç üretimini tanımlamak için uygun ve ayırt edici bir terim” diye açıklamıştı.

IFL Science. 9 Ocak 2025.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >