Sâm Ghavami, Perulu öğrencilerden oluşan ekibiyle birlikte kuzey Peru’daki Huaca Pintada’da. C: Sâm Ghavami

Öğrenci arkeologlar, ‘son yılların en heyecan verici ve önemli keşfi’ olarak tanımlanan Huaca Pintada’yı ortaya çıkardı.

Öğrenci arkeologlardan oluşan bir ekip, en son bir asır önce kuzey Peru’da görülen, savaşçılarla çevrili bir tanrıyı tasvir eden 1.000 yıllık çok renkli bir duvar resmini yeniden keşfetti.

Huaca Pintada olarak bilinen, efsanevi sahneleri tasvir eden fantastik resimler barındıran 30 metre uzunluğundaki duvar resmi, ilk kez 1916’da Chiclayo şehri yakınlarındaki Illimo’da mezar yağmacıları tarafından bulundu.

Duvar resminin tüm ihtişamı, çalışmaları bölgedeki Kolomb öncesi kalıntıların arkeolojik araştırmalarını harekete geçiren bir etnograf olan Hans Heinrich Brüning tarafından o dönemde çekilen fotoğraflarda yakalandı.

Ancak daha sonra mezar hırsızları, buldukları alana giriş yasaklandıktan sonra duvarın bir kısmını yıktı ve alan yeniden belirsizliğe gömüldü.

Sâm Ghavami, duvar resmini ortaya çıkarmak için bir fırça kullanıyor. C: Sâm Ghavami

Fribourg Üniversitesi’nden Sâm Ghavami liderliğindeki bir ekip gizemi üstlenmeye ve çalıların altında gözden kaybolan kayıp duvar resmini yeniden keşfetmeye karar verene kadar bir asırdan fazla zaman geçti.

Ghavami, “Siteye girdiğimizde büyük bir rahatlama oldu.” diyor. Ana zorluklardan biri, özel arazide bulunan siteye erişimdi. Agresif koruyucu toprak sahibi aileyi kazı yapmalarına izin vermeye ikna etmek iki yıl sürdü.

Arkeolog ve yaklaşık 18 Perulu öğrenci, İsviçre Ulusal Bilim Vakfı’ndan alınan bir hibe sayesinde 2019 yılında kazılara başladı. 2020’de Covid-19 pandemisi nedeniyle ara verdikten sonra 2021 yılında devam edebildiler ve bu yıl Kasım ayında kazıyı tamamladılar.

Ghavami, “Sadece kumu kazıyarak devasa duvarı ilk defa gördük. Duvarların kazılmamış olduğunu görebiliyorduk.” diyor.

Duvar resminden bir detay. C: Sâm Ghavami

Ekip, kazının son iki ayında, Brüning’in zamanında kaybolan duvar resimlerinin yanı sıra yağmacılar tarafından ortaya çıkarılmamış 11 ila 12 metre uzunluğunda yeni panelleri yeniden keşfetti.

Ghavami, “Çok fazla yapılması gereken iş vardı. Ağaçlarla kaplıyken anıtsallığını kimse göremiyordu. Temizlendiğinde insanlar artık bunu farklı bir şekilde görmeye başlayacak.” diyor.

Arkeologlar, duvar resminin MS 9. yüzyılın Lambayeque kültürüne kadar uzandığına inanıyor. Lambayeque bölgesindeki Túcume adlı başka bir sitenin yakınındaki La Leche vadisinde piramidal bir höyüğün içine gömülmüştü.

Peru Papalık Katolik Üniversitesi’nde arkeoloji profesörü olan Luis Jaime Castillo, “Bu, son yılların en heyecan verici ve önemli keşfi. Huaca Pintada’nın uzun süredir kayıp olan duvar resimleri 100 yıldan uzun bir süre sonra geri kazanıldı.” diyor.

Chiclayo şehri yakınlarındaki özel arazideki kazı alanı. C: Sâm Ghavami

“Tasvirler, Mochica ve Lambayeque ikonografisinin bir karışımına sahip. Mochica uygarlığı bölgede MS 100 ile 700 yılları arasında gelişti. Kozmolojilerinde bir geçiş ve belki de değişiklikler görülüyor. Bize kuzey Peru’nun eski toplumlarını, tanrılarını ve mitlerini düşünmek için eşsiz bir fırsat veriyorlar.”

Şimdilik alanın üzeri kapatılarak koruma altına alındı ancak doktora tezini duvar resminin yapıldığı dönemde Lambayeque’de meydana gelen sosyokültürel değişimler üzerine yazan Ghavami, alanın eski ihtişamına kavuşturulmasını ve en nihayetinde halka açılmasını istiyor.

The Guardian. 24 Kasım 2022.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >