Blog
Sırbistan'daki çukurdan neolitik şiddet çıktı
Arkeoloji Sanat Yayınları - Yaşar İliksiz - Eğitmen - Tarihçi - Yazar
Belgrad'da 90 yıl önce keşfedilen ve dromoslu mezarlık sanılan çukurda gerçekleştirilen biyoarkeolojik ve antropolojik inceleme ilginç veriler ortaya çıkardı. Mezarda sanıldığı gibi 9 değil 12 kişinin gömülü olduğu ve cesetlerin şiddete maruz kaldığı anlaşıldı. İşte olası Vinça katliamıyla ilgili bulgular:
1931'de Sırbistan'ın Belgrad banliyölerinde gerçekleştirilen arkeoloji çalışmaları sırasında Sırp arkeolog Miloje Vasić tarafından keşfedilen Vinča-Belo Brdo alanında, içinde insan iskeletleri bulunan bir çukur ortaya çıkarılmıştı.
Çukur arkeolojik kayıtlara içinde 9 insan iskeletinin bulunduğu “dromoslu bir mezarlık” olarak geçti. Ancak geçtiğimiz yıl yapılan biyoarkeolojik incemeler içinde yaklaşık 7.500 yıllık iskeletlerin bulunduğu çukurun, neolitik bir çoklu mezar değil, katledilmiş insanlara ait bir toplu mezar olma ihtimalini doğurdu.
9 iskeletin ilk antropolojik analizi 1937'de antropolog I. Schwidetzky tarafından yapılmıştı ancak iki yıl sonra başlayan II. Dünya Savaşı'nda çukur tahrip oldu ve sadece kafatasları kurtarılabildi. Daha sonraki tarihlerde mezardaki incelemeler sadece kafatasları ve mezar açıldığı andaki fotoğraf üzerinden yapılabildi.
İskeletlerin M.Ö 5500 ve M.Ö. 4500 yılları arasında varlığı tespit edilen Starčevo Kültürüne ait olduğu tespit edilirken, çukurun da kültürün özelliğinden dolayı dromoslu mezar olduğu düşünülmüştü.
İskeletlerin pozisyonları ve şiddet izleri katliamı işaret ediyor
Ancak yaklaşık 70 yıl sonra gerek kafataslarının üzerinde gerçekleştirilen laboratuvar çalışmaları, gerekse fotoğraf üzerinde yapılan detaylı inceleme çukurun neolitik bir şiddet mahalli olduğu ihtimalini doğurdu.
Starčevo kültürünün tipik gömü uygulamasında ölüler fetus pozisyonda gömülürken, bu çukurdakilerin pozisyonları hayli farklı. İskeletlerin büyük ihtimalle çukura rastgele atılmış gibi görünüyor.
İki kafatasında künt travma izi tespit edilmesi bazılarının şiddete maruz kaldığını kanıtlıyor.
Fotoğrafa göre bir iskeletin sol bacağının sırt bölgesinde görülüyor ki kesilmeden orada yer alması mümkün değil. Aynı iskeletin sağ bacağının uyluk kemiğinin de kırık olduğu dikkat çekiyor.
Mezarda 9 değil 12 iskelet olduğu tespit edildi
Belgrad Üniversitesi Felsefe Fakültesi Biyoarkeoloji Laboratuvarından araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen ve sonuçları Documenta Praehistorica XLVIII dergisinde yayınlanan biyolojik ve antropolojik analizlere göre mezarda 9 değil 12 yetişkin insan iskeleti vardı ve bunlardan bazıları şiddete maruz kalmıştı.
Mezardaki iskeletlerden ikisinin kadınlara birinin yetişkin bir erkeğe ait olduğu tespit edilirken, 9 kişinin cinsiyeti tespit edilemedi. İskelerden birinin ergen genç (15-18 yaş) diğerlerinin yetişkin (20-40 yaş) olduğu anlaşıldı. İskeletlerin boy ortalaması 161 santimetreydi ve bu da bölgede yaşayan Erken Neolitik Çağ insanlarının ortalama boyuyla uyum gösteriyordu.
Vinca-Belo Brdo sitesi
Adını dünyaca ünlü Vinça Kültürüne veren çok katmanlı Vinča-Belo Brdo arkeolojik alanı Belgrad'ın merkezine yaklaşık 14 kilometre uzaklıkta. Alandaki arkeoloji kazılarında; MÖ 6. binyılından başlayan Erken Neolitik dönem kalıntılarından (Starčevo kültürü) Orta ve Geç Neolitik dönem (Vinča kültürü), Bakır Çağı, Tunç Çağı, Demir Çağı ile Orta Çağ dönemine kadar pek çok tarihi kalıntı ortaya çıkarıldı.
İlk arkeolojik kazılar 1908 yılında başlarken, daha sonraki Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı nedeniyle 1934'e kadar çalışma yapılamadı. Bu tarihte başlayan kazılarda II. Dünya Savaşı yıllarında sonra erdi. Daha sonra 1978'den 1986'ya kadar süren kazılar gerçekleştirildi. Kazılar 1998'den günümüze arkeolog Nenad N. Tasić başkanlığında sürüyor.
______________________________________
Kaynak: https://www.heritagedaily.com/2022/03/a-possible-neolithic-crime-scene-in-serbia/142994
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >