Blog
Vezüv’ün Kömürleştirdiği Papirüslerde Metalik Mürekkep Bulundu
Vezüv’ün Kömürleştirdiği Papirüslerde Metalik Mürekkep Bulundu...
Yazan: Ayşe Bursalı Tarih: 22 Mart 2016
MS 79 yılında Vezüv’ün külleri altında kalan Herculaneum şehrinde kömürleşen papirüsler üzerinde yapılan inceleme, metal içerikli mürekkebin sanılanda yüzyıllar önce kullanıldığını ortaya koydu.
Uzmanlar MS 4. yüzyıla kadar yapılan elyazmalarının, özellikle de Yunan ve Latin elyazmalarının, çoğunlukla papirüs üzerine karbon bazlı mürekkeple yazıldığını düşünüyordu. Papirüsün lifli yapısı katiplerin yazarken cetvelle çizgi çizmekten kurtulmasını sağlıyordu.
Kömürleşmiş papirüsler. Görsel: E. Brun
Vito Mocella ve melsektaşları, zarar verici olmayan synchrotron X ışını metodları kullanarak, 18. yüzyılda Herculaneum’daki Villa dei Papiri’de bulunmuş olan 2000 yıllık papirüsleri inceledi. Uzmanlar, birçok tabakadan oluşan papirüslerdeki siyah renkli yazıları kimyasal olarak analiz etti.
Yazı yazma materyellerinde metalin kullanılmaya başlanması genelde MS 4-5. yüzyıllara tarihlendirilir. Fakat bu papirüslerdeki yüksek kurşun ordanı – yaklaşık 84 µg/cm2 ve 16 µg/cm2oranlarında – bilinçli olarak kurşun içerikli mürekkep kullanıldığını gösteriyor.
Bu yüksek metal oranı sayesinde, metal kalıntılarının kurşundan yapılmış su borularından, bakır bir hokkadan ya da bronz bir kaptan yanlışlıkla geçmiş olma ihtimali de ortadan kalkıyor.
Parşömenlerdeki yoğun kurşun benekleri büyük ihtimalle katiplerin kalem darbelerinin başına ve sonuna karşılık geliyor.
Araştırmacılar, kurşunun mürekkebin kurumasını hızlandırma özelliği nedeniyle mürekkebe eklenmiş olabileceğini düşünüyor.
X ışını floresans görüntülemesi sayesinde, kurşun içeren harfler görünüyor. Görsel: E. Brun
Bilim adamları içinde metal bulunan mürekkebin 4. yüzyılda kullanılmaya başlandığını düşünüyordu. Böylece bu keşif Greko-Romen dönemde yazmak için metalik mürekkep kullanılma tarihini birkaç yüzyıl erkene çekiyor.
Bu beklenmeyen bir keşif oldu çünkü bu zamana kadar araştırmacılar, kendisi de Vezüv’ün patlamasında ölen Romalı tarihçi Yaşlı Plinius’un geride bıraktığı kanıtlara dayanarak, Greko-Romen dünyasında ocaklardaki isin toplanmasıyla yapılan bir mürekkebin kullanıldığını düşünüyordu.
Daha önce araştırmacılar MS 420’den itibaren bir metalik mürekkep olan demir-ağaç uru karışımıyla hazırlanan bir mürekkebin, daha yapışkan bir mürekkebe ihtiyaç duyan parşömenlerde kullanıldığını düşünüyordu. Bu tarihten sonra Geç antik dönemde ve Orta Çağ’ın büyük bölümünde metalik mürekkepler standart haline geldi.
Discovery News, The Guardian, Popular Archaeology, PNAS, 21 Mart 2016-Arkeofili.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >