Kaliforniya’da yapılan bir toplantıda araştırmacılar, 3,3 milyon yıl öncesine tarihlenen, insanın ataları tarafından yapılmış en eski taş aleti bulduklarını söylediler.

Bu tarih, daha önce en eski olarak kabul edilen insan yapımı taş aletlerin tarihini tam 700.000 yıl geriye çekiyor. Ayrıca bu keşifle beraber, Homo türünün sahneye çıkmasından yüzbinlerce yıl önce, atalarımızın alet yapma becerisine sahip olduklarını gösteriyor. Bu taş aletin tarihinin doğru olması takdirde, en eski taş alet kullanımı üzerine yapılan tartışmalara yeni bir soluk getiriyor. Hatta ünlü “Lucy” gibi australopithecus’ların taş alet yapma becerisine sahip olabileceklerini öne sürüyor.

Şu ana kadar, bilinen en eski taş alet Etiyopya’daki Gona arkeolojik alanında bulunmuştu  ve 2,6 milyon yıl öncesine tarihlenmişti. Bu alet teknolojisi Oldowan olarak biliniyor. Oldowan aletlerin ilk örnekleri Tanzanya’daki Olduvai Gorge bölgesindeydi ve ünlü paleontologlar Louis ve Mary Leakey tarafından 80 yıl önce bulunmuştu.

Daha sonra 2010 yılında Etiyopya’daki australopithecus çocuğun bulunduğu Dikika alanında çalışan araştırmacılar, bir hayvan kemiğinde 3,4 milyon yıl öncesine tarihlenen kesik izleri bulmuşlardı. Bu düzgün kesiklerin insan ataları tarafından yapıldığı öne sürülmüştü. Fakat ne var ki insan tarafından yapılmış bir alete rastlanmadığı ve hayvanlar tarafından yapılmış olma ihtimali de bulunduğu için bu teori sadece tartışma olarak kaldı ve daha da ileriye gidemedi.

Kenya’da bulunan yeni taş alet, tam olarak bu boşluğu doldurmuş olabilir. Zira kesik izlerinin bulunduğu kemikle hemen hemen aynı yıllara tarihlenmekte.

Paleoantropoloji Topluluğu tarafından yapılan yıllık toplantıda, Stony Brook Üniversitesi’nden Arkeolog Sonia Harmand, Kenya’da Olduvai Gorge’tan 1000 km uzaklıkta, Turkana Nehri’nin batısındaki Lomekwi 3 alanında bulunan çok sayıda aletin keşfi hakkında bilgi verdi. 2011 yılında Harmand’ın ekibi 1998 yılında bulunan ve tartışmalı insan akrabası Kenyanthropus platyops olarak adlandırılan fosilin bulunduğu alanda araştırmalara başladı.

Yanlış yere doğru ilerleyerek Kenyanthropus fosilinin bulunduğu yerin yanında ve Lomekwi denilen başka bir alanda araştırma yaptılar. Kumlu yüzeyde şüphe edilemeyecek derecede taş aletler tespit edildi ve  hemen küçük bir kazı başlatıldı.

Buradaki kazı çalışmaları sırasında, aralarında insanın ataları tarafından keskin kenarlı dilgilerin çıkarıldığı ana çekirdeklerin bulunduğu, başka aletler bulundu. Hatta bu taş aletlerden bazılarının, çekirdekle tümleniyor olması, atalarımızın bu dilgileri burada yapıp daha sonra bıraktığını gösteriyordu. Araştırmacılar kazılara devam etmek için bir sonraki yıl alana döndüklerinde çok iyi korunmuş biçimde yaklaşık 20 dilgi, çekirdek ve çekirdeği sabitlemek için kullanıldığı düşünülen örs buldular.

Toplantıda yaptığı konuşmada Harmand, bu eserlerin tartışmasız olarak insanlar tarafından yapıldığını ve rastgele kaya parçaları olmadığını söyledi.  Aletlere yapılan analizler, Oldowan aletlerine oldukça benzer olduğu görülüyor. Fakat Lomekwi aletleri, Oldowan aletlerinin ortalama boyutundan biraz daha büyük. Birikintinin tarihlenmesi için paleomagnetik tekniği kullanıldı ve 3,3 milyon yıl öncesine tarihlendi.

Harmand, yeni yapılan araştırmaların, Homo türünün kökenini 2.8 milyon yıl öncesine götürse de, bu aletlerin ilk tam gelişmiş insanlar tarafından yapılmış olması için çok eski olduğunu söylüyor. Harmand durumu en iyi açıklayan şeyin, bu taş aletlerin ya Lucy’nin dahil olduğu australopithecus tarafından ya da Kenyanthropus tarafından yapılmış olduğunu söylüyor.

Her iki ihtimalde de, alet yapımı, bizim türümüzün ortaya çıkmasından önceye tarihleniyor. Harmand ve meslektaşları, yeni aletlerin Lomekwian teknolojisi olarak adlandırılması gerektiğini önerdiler. Çünkü bu aletler çok eski ve Oldowan tekniğinden farklılar. news.sciencemag-arkeofili