5,000 yıl önce İrlanda’da yaşayan insanlar, büyük kayalara tam olarak MÖ. 30 Kasım 3340’da gerçekleşmiş bir güneş tutulmasının betimlerini oyarak kaydetti. Oymalar, kaydedilen en eski güneş tutulması olma özelliğini taşıyor.

İllüstrasyonların bulunduğu neolitik dönem taş odası “Cairn L”, birçok diğer Neolitik taş anıtın da bulunduğu County Meath, Loughcrew bölgesinde yer alıyor. Bazı uzmanlar burada o dönemde 40-50 anıt bulunduğunu söylerken, bazıları bu sayının 100 civarında olduğunu düşünüyor.

Astronomy Ireland isimli astronomi dergisinde çıkan bir makalede Cairn L’den bahsediliyor. Makalede, bu bölgede yaşayan Neolotik astronom rahiplerinin, güneş tutulmasıyla ilgili olayları, bulundukları bçlgeden görüldüğü şekliyle üç taşın üstüne kaydettiği belirtiliyor.

Loughcrew’deki araştırmaları sırasında Martin Brennan ve Jack Roberts, güneş ışığının Samhain ve Imbolc isimli Kelt festivallerinin sabahında Cairn L’yi aydınlattığını keşfetti. Keltler için önemli olan bu günler Şubat ve Kasım aylarının ilk haftalarında yer alıyor. Orijinal hizalanması bu şekilde olmasa bile, araştırmacılar Cairn L’deki görüntünün etkileyici olduğunu söylüyor.

Arkeoastronomi uzmanı Paul Griffin’in incelediği tarih boyunca gerçekleşen 92 güneş tutulması içinde, Cairn L’ye uyan tek tutulma MÖ. 3340 yılında gerçekleşen olmuş. Modern uzmanların elinde olan teknolojiler olmadan, 5000 yıl önce yapılan bu kompleks yapılar öyle bir kesinlikle inşa edilmiş ki astronomik işlevlerini bugün bile sürdürebiliyorlar.

Birçok insan antik Keltlerin, “Işık Festivali”ni, gerçekleşeceğini tahmin ettikleri güneş tutulmasını karşılamak için yarattığını düşünüyor.

Cairn L isimli antik yapı ise hala gizemini koruyor. Anıtın en sıradışı yanı, odanın içindeki “Whispering Stone (Fısıldayan Taş)” adı verilen uzun bir sütun taşı. Kireçtaşından yapılan bu sütun iki metre uzunluğunda. Sütun, bütün anıtın ve odanın bu sütunu barındırmak için inşa edildiğine dair bir hava veriyor.

26 Ağustos 1980’de Brennan ve Roberts, dolunay ışığının anıttaki odaya girmesini ve burayı aydınlatmasını gözlemledi. Ay ışığı, önce anıtın sonundaki taştaki bir izi anlatıyor, sonra da saga doğru kayarak Fısıldayan Taş’ı aydınlatıyordu. Bu anıtlarda, ayın hareketleri üzerine şu ana kadar az sayıda gözlemsel araştırma yapıldı.