İsrail’deki Helenistik ve Roma Dönemi kenti Hippos-Sussita’da kazı yapan arkeologlar, bir Roma dönemi “bastion” savunma yapısı kalıntılarında Romalı askerlerin ayakkabı izlerine rastladı.

“Bastion’un arka duvarının harcı içinde Roma asker botları tarafından bırakılan birkaç iz bulduk. Botların sahipleri, bastion’un MS 1. yüzyıldaki inşası sırasında, harç henüz kurumadan harcın üstünde yürümüş olmalı. İzler, MÖ. 1. yüzyıl ile MS. 2. yüzyıl arasında standart ordu ayakkabısı olan ‘caligae’ ayakkabılarının altındaki demir çiviler tarafından yapılmış”  diyor kazı başkanı Michael EisenbergPopular Archaeology dergisinde yayınlanan makalede.

Caliga izi ve alçı kalıbının 3 boyutlu taraması. (görsel:M. Eisenberg)

Caligae ayakkabıları, sıradan bir askerden, centurion seviyesindeki bir askere kadar tüm Roma ordu mensupları tarafından giyiliyordu.

Eisenberg ve ekibi bir bütün taban izi ile birkaç kısmi iz keşfetti. “Bütün olan ayak izi 24.50 cm boyundaydı, ve 29 yuvarlak çivi izi vardı. Bu bir sol ayak caliga’sının iziydi, ve günümüzde yaklaşık 40 numara ayak boyutuna tekabül ediyordu” diyor Eisenberg.

Eisenberg, “Bastion ve içinde bulunan ayak izleri, Suriye’ye atanmış Roma kohort (lejyonun onda biri) ve auxilia (destek) birliklerinin bastion’u inşa etmekle de yükümlü oldukları ihtimalini arttırıyor.  Bu istisnai bir örnek ve büyük ihtimalle bir acil durum zamanında yaşandı. Böyle bir durum yakındaki Celile’de MS 66-67 yıllarında yaşanan isyanla ilişkili olabilir” diye ekliyor.

Bastion’un batı köşesi. (görsel: M. Eisenberg)

Bastion, Sussita dağının zirvesinde Roma-Helenistik şehrini savunan ayrıntılı bir tahkimat sisteminin parçasıydı. Daha yukarıda olması nedeniyle bastion, buraya yaklaşan herkesin kolaylıkla görülebileceği stratejik bir konumdaydı. Fakat bu avantajlı savunma konumunun yanında Romalılar zirveye bir sur duvarı, kuleler, bir hendek ve mancınıkların durduğu ağır silah noktaları da inşa etti.

Hippos-Sussita, Yunan ve Roma kültürü merkezleri olan Dekapolis’in 10 şehrinden biriydi. Bu şehirlerin çoğu ilk olarak  Selevkos kralları tarafından kuruldu, fakat Roma İmparatorluğu tarafından da güneydoğu Levant’ta yeniden kuruldu. Bu şehirlerin, Sami insanları ve kültürünün yoğun olduğu bölgelerde, etrafı kuşatılmış Yunan/Roma kültürü alanları oluşturduğu düşünülüyor. Hippos’taki kazılarda da şehrin olağandışı aşırılıkta mustahkem ve korumalı olduğuna dair kanıtlar ortaya çıkıyor.