Blog
Kayıp Antik Şehir Mardaman Irak’ta Gün Yüzüne Çıktı
Kayıp Antik Şehir Mardaman Irak’ta Gün Yüzüne Çıktı
Arkeologlar, kalıntıları fotoğrafta gösterilen kayıp Mardaman şehrini keşfetti. Şehir, Irak’ın kuzeyinde, Bassetki adı verilen kasabanın yakınlarında yer alıyor. Binlerce yıl iskân tutulmuş bu şehrin antik yerlileri tarafından bırakılan kalıntıları bir tepe şeklinde.
C: Matthias Lang/ Benjamin Glissmann, Tübingen Üniversitesi eScience-Center
Arkeologların yakın tarihte yaptıkları açıklamaya göre tarihi 4.800 yıl geriye dayanan kayıp şehir Mardaman’ın kalıntıları Irak’ın kuzeyindeki Kürdistan bölgesinde gün yüzüne çıkarıldı.
Almanya, Tübingen Üniversitesi’nden bir ekip bölgede yıllardır kazı çalışmaları sürdürüyordu, fakat yalnızca geçtiğimiz yaz, bir sarayın kalıntıları arasında bulunan çömlek kabın içine saklanmış 92 adet çivi yazılı tablet bulunabilmişti.
Daha yakın bir tarihte ise, Almanya, Heidelberg Üniversitesi’nden filolog Betina Faist, bazen Mardama olarak da adlandırılan bu antik şehrin ismini bulabilmek için tabletlerdeki metinleri deşifre etti.
Tübingen Üniversitesi’nden Yakındoğu Arkeolojisi Profesörü Peter Pfälzner’in belirttiğine göre, Mardaman’ın günümüz Bassetki kasabasının yakınlarında yer alan kalıntıları, şehrin MÖ 2800 ila MÖ 2650 yılları arasında kurulduğunu, en canlı dönemine ise MÖ 1900 ile MÖ 1700 yılları arasında ulaştığını işaret ediyor. Şehrin, MÖ yaklaşık 911’den MÖ 612’ye kadar süren Neo-Asur döneminde de gelişmeye devam ettiği söyleniyor.
Arkeologlar şehir üzerinde 2013’den beri çalışıyor, bölgede daha önce az sayıda da olsa keşifler yapılmıştı, ancak şehrin adı yalnızca bölgede bulunan 92 çivi yazılı tablet deşifre edildiğinde ortaya çıktı.
C: Peter Pfälzner/Tübingen Üniversitesi
Tabletler MÖ yaklaşık 1250’ye, şehrin Asur İmparatorluğu’nun bir parçası olduğu ve Aşurnasirpal adındaki Asur kralı tarafından yönetildiği döneme tarihlendiriliyor. Şehirde kazı çalışmaları yürüten Pfälzner’in belirttiğine göre çivi yazılı tabletlerde Aşurnasirpal’in “Mardama halkıyla olan idari ve ticari ilişkileri”nden bahsediliyor.
Daha önce diğer arkeolojik kazı alanlarında bulunan antik metinlere göre Mardaman bazı zamanlarda daha büyük imparatorlukların bir parçası olmuş ayrıca bağımsız bir krallık olduğu dönemler de yaşanmıştı.
Pfälzner ve ekibinin öğrendiğine göre çivi yazılı tabletlerin bulunduğu saray MÖ 1200 civarlarında yok edilmiş, fakat şehir var olmaya devam etmişti. Gerçekte Mardaman, tarihindeki çeşitli noktalarda saldırıya uğramış, kısmen yıkılmış, daha sonra tekrar inşa edilmiştir.
Tabletlerin içinde bulunduğu çömlek kabın kalın bir kil tabakasıyla kaplı olduğu belirtiliyor, bu da şehir sakinlerinin bu tabletleri kasıtlı olarak koruduğunu işaret ediyor. Pfälzner, “Tabletler, çevreleyen yapının yıkılmasından kısa bir süre sonra bu şekilde saklanmış olabilir. Belki de tabletlerde yazan bilgiler gelecek nesiller için saklanmış ve korunmuştur.” diyor.
Mardaman’daki kazılar halen devam etmekte. Pfälzner’ın ifade ettiğine göre, bu antik şehrin Irak’taki diğer arkeolojik kazı alanlarının yüz yüze olduğu yağmalanma probleminden uzak olması büyük bir şans.
Pfälzner verdiği bir demeçte, “ Mezopotamya, Anadolu ve Suriye arasındaki ticaret yolları üzerindeki konumunu temel alarak Mardaman’ın etkili bir şehir ve bölgesel bir krallık olduğunu söyleyebiliriz. Öyle ki şehir kimi zaman Mezopotamyalı büyük güçlerin muhalifi olmuştur” diyor.
Tübingen Üniversitesi ekibi şehir üzerindeki çalışmalara 2013 yılında başlamıştı. İlk zamanlarda, şehrin adı bilinmiyordu. Kazı çalışmalarıyla birlikte şehirde yürütülen ilk büyük-ölçekli bilimsel çalışmalar ortaya kondu. Geçmişte, bölgede düzensiz ve az sayıda kalıntı ele geçirilmişti, bunlar arasında 1960’larda keşfedilen ve çıplak bir kişiyi tasvir eden bir heykel de yer alıyor.
Live Science. 11 Mayıs 2018.
Kaynak: Arkeofili
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >