Blog
Peru’daki Mumyalarda Karmaşık Dövmeler Ortaya Çıktı
Yeni bir görüntüleme yöntemi, Peru’daki Chancay kültürüne ait mumyalar üzerinde karmaşık dövme tasarımlarını ortaya çıkardı.
www.arkeofili.com
Dövme görüntüleme için kullanılan yeni bir yöntem, Peru’daki Chancay mumyalarındaki karmaşık tasarımları ortaya çıkarıyor.
Peru’daki 1.200 yıllık Chancay kültürüne ait dövmeli mumyalanmış bir el, LSF teknolojisi kullanılarak incelendi. C: Michael Pittman ve Thomas G Kaye
Yeni bir görüntüleme yöntemi, Peru’daki Chancay kültürüne ait mumyalar üzerinde karmaşık dövme tasarımlarını ortaya çıkardı. Ancak bu yeni yöntemin tarihi dövmeleri analiz etmek için mevcut tekniklerden daha iyi olduğunu düşünenler olduğu kadar, bu görüşe katılmayanlar da var.
PNAS dergisinde yayımlanan çalışmada, araştırmacılar, MS 900 ila 1533 yılları arasında Peru’da yaşamış olan Chancay kültürüne ait 100’den fazla mumyalanmış insan kalıntısını inceledi.
“Bu bireylerden sadece üçünde yeni geliştirdiğimiz teknik sayesinde görülebilen, 0.1 ila 0.2 mm kalınlığında ince çizgilerden oluşan, son derece detaylı dövmeler bulundu” diyor çalışmanın ortak yazarı ve Çin Hong Kong Üniversitesi’nde paleobiyolog olan Michael Pittman.
Bu yeni teknik, lazer uyarımlı floresans (LSF) olarak adlandırılıyor ve bir örneğin floresansına dayalı görüntüler üretiyor, bu sayede ultraviyole (UV) ışıkla yapılan basit incelemelerde gözden kaçabilecek ayrıntıları ortaya çıkarıyor. LSF, dövmeli deriyi parlak beyaz bir şekilde floresan hale getirerek karbon bazlı siyah dövme mürekkebinin belirgin bir şekilde ortaya çıkmasını sağlıyor. Araştırmaya göre bu yöntem, zamanla dövmelerde oluşan yayılma ve solma problemlerini neredeyse tamamen ortadan kaldırıyor.
Peru kıyılarında yaşayan Kolomb öncesi Chancay kültürüne ait dövmeler. C: T.G. Kaye, J. Bak, H.W. Marcelo, M. Pittman. 2024.
Ekip, mumyalanmış kalıntılar üzerinde ortaya çıkarılan üç detaylı dövmenin “çoğunlukla üçgenlerden oluşan geometrik desenler içerdiğini” belirtiyor. Pittman, bu desenlerin Chancay sanatında seramik ve tekstil gibi diğer eserlerde de görüldüğünü söylüyor. Diğer Chancay dövmeleri arasında ise asma benzeri motifler ve hayvan motifleri bulunuyordu.
Chancay Kültürü ve Dövmelerin Anlamı
Chancay kültürü, yaklaşık bin yıl önce Peru’nun orta kıyılarında gelişti ve siyah-beyaz seramikleri ve dokuma eserleriyle tanınıyor. Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi’nden arkeolog Kasia Szremski, bu halkın MS 1.470 civarındaki Chimu-İnka çatışmasını kazanan tarafı desteklemek için bekleyen bir topluluk olduğunu söylüyor.
Szremski, Chancay kültürünün sosyal organizasyonu hakkında çok az şey bilindiğini belirterek, bu çalışmanın bu nedenle ilginç ve önemli olduğunu belirtiyor. “Pek çok toplumda dövmeler, özel statüye sahip kişileri işaretlemek için kullanılır” diyor Szremski. “Chancay dövmelerinin neye benzediğini daha iyi anladığımızda, farklı insan türlerini, sınıflarını veya statülerini belirlememize yardımcı olabilecek kalıpları inceleyebiliriz.”
Chancay kültürünün sanatı ve konumları. (A) Mumyalanmış kalıntılara benzer vücut sanatıyla tasvir edilen bir insan seramik figürünün çizimi. (B) Tekstil sanatı örneği. (C) Peru kıyılarında modern Chancay’ın konumu. C: T.G. Kaye, J. Bak, H.W. Marcelo, M. Pittman. 2024.
Yeni Teknik Üzerine Tartışmalar
Ancak Tennessee Arkeoloji Bölümü’nden eski dövme uzmanı Aaron Deter-Wolf, LSF tekniğinin faydalı olduğuna ikna olmadığını belirtiyor. Çalışmada, LSF tekniğiyle ilgili önemli detayların eksik olduğunu ve bunun neden mevcut yüksek çözünürlüklü kızılötesi veya çok spektrumlu görüntüleme tekniklerinden daha iyi olduğunun açıklanmadığını söylüyor.
Deter-Wolf ayrıca, makalede iki dövmenin elle noktalama tekniğiyle yapılmış olduğu sonucuna itiraz ediyor. Ona göre, dövmeler kısa paralel çizgilerin deri üzerinde kesilmesi ve pigmentin yüzeyden uygulanmasıyla oluşturulmuştu.
Deter-Wolf, makaledeki bu hataların hayal kırıklığı yarattığını ve çalışmanın eski And kültürel uygulamalarını anlamaya önemli bir katkı sağlamadığını öne sürüyor.
Yeni Tekniklerle Müzelerdeki Koleksiyonları Yeniden Değerlendirme
Her ne kadar çalışmada, analiz edilen mumyaların Peru’daki Arturo Ruiz Estrada Arkeoloji Müzesi koleksiyonunun hangi parçaları olduğu belirtilmemiş olsa da, Szremski, LSF gibi yeni tekniklerin müze koleksiyonlarını yeniden değerlendirmede büyük bir değeri olduğunu söylüyor.
“Bu dövmelerin ne anlama geldiğini hâlâ bilmiyoruz, ancak karmaşıklıkları Chancay halkının dövme sanatçılarına sahip olduğunu gösteriyor!” diyor Szremski. “Bu, herkesin yapabileceği bir şey değil.”
Pittman ve meslektaşları, LSF görüntüleme yönteminin “diğer eski dövmeleri inceleyerek insan sanatsal gelişiminin benzer kilometre taşlarını ortaya çıkarma potansiyeline sahip olduğunu” belirtiyor ve bunun dövme yöntemlerinin evrimine dair yeni içgörüler sağlayabileceğini ekliyor.
Live Science. 13 Ocak 2025.
Makale: T.G. Kaye, J. Bak, H.W. Marcelo, M. Pittman. 2024.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >