Bir Roma banliyösünde, su kemerinin inşası sırasında dozer tarafından yanlışlıkla MÖ 4. yüzyıla ait  bir mezar odası ortaya çıktı.

Roma arkeolojik denetim sorumlusu Francesco Prosperetti, gazetecilere verdiği demeçte “Eğer makine sadece on santimetre kadar sol tarafı kazsaydı, mezarı asla bulamazdık.” diyor. Mezar, dört kişinin (üç erkek ve bir kadın) kalıntılarını ve mezar hediyelerini içeriyor.

Arkeologlar bulunan mezarı, iki bronz strigil varlığı nedeniyle “atlet mezarı” olarak adlandırıyor. Strigiller, Antik Yunan ve Roma sporcuları tarafından egzersiz yaptıktan sonra deriden ter atmak için kullanılan aletlerdi. Aslında mezardaki erkek iskeletler yaşlı erkeklere ait (üçü de o günlerde yaşlı sayılabilen 35 yaşın üzerindeydi). Sit alanındaki su kemeri çalışmalarını takip eden arkeolog Fabio Turchetta, “Burada bir atlet olduğunu söylemek biraz abartılı ancak bu gazeteciliğe özgü bir durum.” diyor.

İtalya’nın göbeğinde yapılan ve tarihi eserlere zarar verilme olasılığı olan tüm inşaatlarda bir arkeolog olmak zorunda. Turchetta yaklaşık bir yıldır bu işin başında olduğunu ama bu mezar bulunana kadar çok az şeyin ortaya çıktığını söylüyor: “Beklemeye değdi.”

Mezar, bir iskeletin yanında bulunan sikkeye dayanarak MÖ 335 ila 312 arasında tarihlendi. Sikkenin bir tarafında Minerva başı, diğer tarafında ise “Romano” yazan bir at kafası tasvir edilmiş.

Kazının bilimsel direktörü arkeolog Stefano Musco, bölgenin tipik volkanik kayası içine oyulmuş aile mezarının “bozulmadan kaldığı ve asla yağmalanmadığı için” özel olduğunu söylüyor. İskeletlerin yanında bulunan siyah sırlı çömleklerin kalitesi, çeşitli kaseler, tabaklar ve bazı hayvanların iskeletleri (tespit edilebilen bir tavşan, bir kuzu veya keçi), mezarın sahiplerinin ayrıcalıklı bir sosyal sınıftan geldiğini gösteriyor.

Arkeologlar, mezarları ve kalıntıları kaldırarak iskeletler üzerinde ailesel bağlantıyı belirlemek için DNA testi de dahil araştırma yapılacağı laboratuvara gönderdi.

Roma La Sapienza Üniversitesi’nde bir paleo-botanikçi ve uzman olan Alessandra Celant, dikkatle mezardan eski polen ve bitki örnekleri topladı. Celant, alanın flora ve peyzajının bununla birlikte cenaze ritüellerinin de yeniden canlandırılabilmesi için bir iğne ucu kadar bile örneğin yeterli olacağını söylüyor.

Mezar bir lazer tarayıcı ile taranarak haritası çıkarıldı ve tamamen boşaltıldıktan sonra tekrar kapatılacak.

ACEA (şehrin kontrolünde olan bir kamu kuruluşu) Başkanı Luca Lanzalone, “Bu kadar önemli bir keşfe tanık olmak heyecan verici” diyor. Mezarın keşfi alandaki inşaatı durdurdu, ancak proje farklı bir boru hattı yolunda devam etti.

Turchetta, mezarın bulunduğu alanın (Roma’nın doğusunda) daha önce zaten incelenmiş olduğunu ve bu yüzden bu keşfin beklenmedik olduğunu söylüyor. Turchetta, dozerin açtığı deliğe baktığında, hiçbir zaman “böyle güçlü veya ani duygular” hissetmediğini, arkeolojik kazıların genellikle çok yavaş olduğunu ve bu durumda her şey bir anda geliştiğini söylüyor.

The New York Times. 1 Haziran 2018.-www.arekofili.com