Blog
Tropikal Ormanlarda Yaşadığımıza Dair 150.000 Yıllık Kanıtlar
Daha önce, Homo sapiens’in yağmur ormanlarında yaşadığına dair en eski kanıtlar Asya ve Okyanusya’da 70.000 yıl, Afrika’da ise sadece 18.000 yıl öncesine dayanıyordu.
www.arkeofili.com
İnsanların tropikal yağmur ormanlarında 150.000 yıl önce, daha önceki kanıtların öne sürdüğünden 100.000 yıl önce yaşadığı keşfedildi.
Fildişi Sahili’nden 150.000 yıllık bir taş alet. C: Jimbob Blinkhorn, MPG
Daha önce, Homo sapiens’in yağmur ormanlarında yaşadığına dair en eski kanıtlar Asya ve Okyanusya’da 70.000 yıl, Afrika’da ise sadece 18.000 yıl öncesine dayanıyordu. Ancak Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırmaya göre, insanların Afrika’daki yağmur ormanı benzeri bölgelerde 150.000 yıl önce yaşadığı ortaya çıktı.
Çalışmanın baş yazarı, Max Planck Jeoantropoloji Enstitüsü’nden araştırmacı Eslem Ben Arous, bulguların büyük bir zaman sıçramasına işaret ettiğini belirtiyor:
“Sonuçlarımız, insanların tropikal ormanlardaki varlığını iki katından fazla geri götürüyor. Bu keşif, hem Afrika’da hem de dünyanın başka bölgelerinde insan varlığına dair bilinen en erken tahminleri değiştiriyor.”
Modern İnsan ve Afrika’daki Yağmur Ormanları
Modern insanın ataları, Afrika’da yaklaşık 300.000 yıl önce evrimleşti. Fas’taki Jebel Irhoud bölgesinde bulunan fosiller en eski Homo sapiens kalıntıları olarak kabul ediliyor. Etiyopya’daki diğer fosiller ise 200.000 yıl öncesine tarihleniyor. Ancak bu fosillerin bulunduğu alanlar, o dönemde çayırlık ve savan ekosistemlerine sahipti.
Bu nedenle, insanların yağmur ormanlarında ne zaman ve nasıl yaşamaya başladığı büyük bir soru işaretiydi. Yeni bulgular, tropikal ormanların sanıldığı gibi insanların yayılmasına engel olmadığını, aksine bu bölgelerin on binlerce yıl önce insanlar tarafından iskan edildiğini gösteriyor.
Araştırmacıların Fildişi Sahili’nde 150.000 yıllık taş aletleri bulduğu alan. C: Jimbob Blinkhorn, MPG
Taş Aletlerin Keşfi ve Tarihlendirilmesi
1980’lerde, araştırmacılar Batı Afrika’daki Fildişi Sahili’nde bulunan Bété I adlı kazı alanında toprak altında gömülü taş aletler keşfettiler. Ancak, o dönemde bu aletleri kesin olarak tarihlendirmek mümkün değildi.
Günümüzde kullanılan optik uyarımlı lüminesans (OSL) yöntemi, nesnelerin en son Güneş ışığına ne zaman maruz kaldığını belirleyebiliyor. Araştırmacılar, bu teknikle Bété I’deki taş aletleri 150.000 yıl öncesine tarihlendirdi.
Bunun yanı sıra, araştırmacılar bölgedeki eski bitki örtüsüne dair izler keşfettiler. Yağmur ormanlarına özgü bitkilerin kalıntıları, o dönemde Fildişi Sahili’nin bugünküne benzer bir tropikal ekosistem olduğunu gösteriyor.
Ben Arous, “Paleoekolojik çalışmamız, bu dönemde bölgede Hunteria ve yağ palmiyesi gibi tipik tropikal orman bitkilerinin bulunduğunu gösterdi. Bu da buranın 150.000 yıl önce de nemli tropikal bir orman olduğunu kanıtlıyor” diyor.
Yağmur Ormanları, İnsan Yayılımını Nasıl Etkiledi?
Bu keşifler, yağmur ormanlarının sanıldığı gibi insanların yayılımına bir engel teşkil etmediğini, aksine insanların bu ekosistemlerde binlerce yıl boyunca yaşadığını gösteriyor.
Ayrıca, böylesine eski insan kalıntılarının bu bölgede bulunması, Homo sapiens’in Afrika’da tek bir merkezden yayılmadığı hipotezini de güçlendiriyor.
Ben Arous’a göre, modern insanın tek bir “doğum yeri” olmadığı ve Afrika’nın farklı ekosistemlerinde paralel olarak evrimleşmiş olabileceği düşüncesi giderek güçleniyor:
“İnsanların yalnızca Afrika’nın otlaklarında ve savanlarında mı evrimleştiği, yoksa farklı çevresel koşulların mı etkili olduğu hâlâ belirsiz. Ancak bulgularımız, ikinci senaryonun daha olası olduğunu gösteriyor.”
Ben Arous ayrıca, yağmur ormanlarına uyum sağlamış eski insan topluluklarının, açık çayırlık alanlarda yaşayan insanlarla çok nadiren karşılaştığını öne sürüyor.
“150.000 yıl öncesine tarihlenen bu alan, Batı Afrika’daki en eski bilinen insan yerleşimi. Bu keşif, insanların Orta Pleistosen döneminden itibaren bu bölgede yaşadığını gösteriyor. Daha önceki araştırmalar, Batı Afrika’daki insan yerleşimlerinin çok daha genç olduğunu öne sürüyordu.”
Live Science. 28 Şubat 2025.
Makale: Ben Arous, E., Blinkhorn, J.A., Elliott, S. et al. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >